Wat is een creatieve organisatie? - Jeff Gaspersz

ingevoerd op 29-08-2016

”Want onze toekomst is hoe dan ook nauw verbonden aan de menselijke creativiteit. De uitkomst zal goeddeels worden bepaald door onze dromen en onze inspanningen om die dromen te verwezenlijken.”  (Mihaly Csikszentmihalyi)

 

Creativiteit in organisaties is uiteindelijk terug te voeren op de creativiteit van mensen, individueel of in teamverband, in hun dagelijks werk, in contact met klanten en collega’s, tijdens het algemene werkoverleg, maar ook in specifieke brainstormsessies en innovatiegroepen met een uitzonderlijke opdracht.

Creativiteitsmomenten in een organisatorische context beperken zich niet tot de activiteiten waarbij medewerkers bewust ideeën genereren. Creativiteit kan ook nodig zijn bij het ’verkopen’ van een idee aan anderen, of bij het beschermen van het idee tegen politieke krachten in een organisatie.

Voorts kan creativiteit nodig zijn bij een snelle en effectieve marktintroductie van een idee dat inmiddels vorm heeft gekregen in een nieuwe dienst. Creativiteit beperkt zich geenszins tot het proces waarin we betrokken zijn als we ons afzonderen in heisessies voor een brainstorm.

Creativiteit krijgt de meeste waarde wanneer zij in het dagelijkse werk, bij de oplossing van dagelijkse problemen, wordt toegepast. Onze creativiteit krijgt ook een kans in de manier waarop we met een lastige klant omgaan of in hoe we een gedemotiveerde collega weer moed geven.

Het kan ook van pas komen wanneer wij trachten onder een hevige tijdsdruk een rapport toch op tijd af te krijgen met behoud van een hoge kwaliteit. Creativiteit heeft dus alles te maken met het dagelijks leven in organisaties.

Het zijn dan ook hoofdzakelijk de ‘gewone’ medewerkers die een organisatie tot een creatieve gemeenschap maken en niet alleen de zogenaamde ‘creatieve genieën’.

M. Douglas Ivester, voormalig CEO bij Coca-Cola, geeft dit inzicht als volgt weer: ‘Bij Coca-Cola is creativiteit niet een ‘epiphany du jour’. Het is niet iets wat we propageren als de campagne van de maand. Het is niet slechts het uitnodigen van een creativiteits faciliteerder. Creativiteit is wat gedurende 365 dagen per jaar in de praktijk brengen. Het is een discipline dat zich uit in de manieren waarop de ene persoon met de andere persoon omgaat. Het is de manier waarop wij vergaderen, de manier waarop wij met elkaar samenwerken. Kortom: het gaat allemaal om creativiteit.’

Hoe gevarieerd de creativiteitsmomenten in organisaties ook mogen zijn, er zijn altijd mensen bij betrokken. Creativiteit is mensenwerk. Althans momenteel, nu de ontwikkeling van artificiële intelligentie nog niet heeft geleid tot systemen die zelfstandig nieuwe ideeën genereren.

Dat maakt dat een organisatie voor haar creatieve resultaten direct afhankelijk is van mensen. Voornamelijk de medewerkers zelf, omdat zij de meeste kennis hebben over structuren en processen in de organisatie.

Het kunnen echter ook klanten zijn die geheel nieuwe perspectieven of kansen onder de aandacht van medewerkers brengen. In het dagelijkse denken en doen van mensen ontstaat dus de creatieve organisatie. Daarmee is niet gezegd dat het creatieve kapitaal in een organisatie slechts een optelsom is van de individuele creatieve vermogens van de individuen die er werken.

Het zoeken is juist naar de synergetische effecten die kunnen ontstaan wanneer medewerkers hun kennis, ideeënkracht en ondernemerschap bundelen.

Tot slot: De essentie van een creatieve organisatie ligt in de paradoxale combinatie van focus en vrijheid. De focus geeft creativiteit een doel. Wanneer het een doel is dat medewerkers enthousiasmeert, wellicht zelfs passie schenkt, openen de poorten zich naar hun creativiteit. Vrijheid betekent dat men accepteert en het vertrouwen heeft dat je creativiteit juist niet te veel moet willen sturen, voorspellen, inkaderen of zelfs benoemen, maar wel moet opmerken en oogsten.

De creatieve organisatie is daarmee een organisatie met een diep respect voor waarden als vertrouwen, respect en uniciteit.

 

© Jeff Gaspersz, 2016

Prof.dr. Jeff Gaspersz is als hoogleraar innovatie en business creativiteit verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Daarnaast is hij spreker, adviseur en uitgever ( www.ideaseedingbooks.com (http://www.ideaseedingbooks.com) )

 

Photocredit: Pixabay

keyboard-1395316_1280 keyboard-1395316_1280